OBJAWIENIA O TREŚCI RELIGIJNEJ

Wstęp

Zakładany podział objawień na trzy kategorie pozwala już w początkowej fazie objawienia określić, na podstawie konkretnych symptomów jego wartość. W pierwszej i drugiej kategorii chodzi najprawdopodobniej o objawienia prawdziwe. Do trzeciej kategorii należy podchodzić z większą ostrożnością, ponieważ często spotykamy się tam z fałszywymi objawieniami.

W ostatnich dziesięcioleciach wydarzenia związane z objawieniami maryjnymi przemawiają do nas z coraz większą siłą, pomimo że udowodniono nieprawdziwość wielu informacji pochodzących z fałszywych objawień. Z tego powodu niektórzy teologowie starają się, często w dobrej wierze, odciąć się zupełnie od tej problematyki.

Inna grupa teologów i wielu wiernych uświadamia sobie jednak, że prawdziwe objawienia są źródłem dobrych, konkretnych, aktualnych i budujących impulsów duchowych, które służą ożywieniu wiary w dzisiejszych czasach. Ponadto teologowie ci wiedzą, że z prawdziwymi objawieniami związane są niezwykłe Boże łaski, których w inny sposób nie moglibyśmy uzyskać. Szkoda by więc było zignorować tę wielką Bożą ofertę, przede wszystkim teraz, w epoce śmierci wiary.

My, wierzący, wiemy dobrze, co powinniśmy czynić, brakuje nam jednak niezbędnego zapału, inspiracji, czyli łaski Bożej. A właśnie objawienia maryjne są dziś na pewno największym wyjątkowym źródłem tych łask, które sprawiają, że ludzie znowu zaczynają czerpać Bożą łaskę również ze zwykłych źródeł, takich jak modlitwa, msza święta oraz sakramenty.

Dla bezstronnego obserwatora oczywistym jest, że wykorzystanie prawdziwych objawień przynosi pożytek- to przecież dar od Boga. Nikogo jednak nie zmusza się ani nie zobowiązuje do tego, żeby ten dar przyjął. Kto go nie chce z różnych powodów wykorzystać, niech go nie wykorzystuje, jednakże byłoby niesłuszne starać się zabronić innym jego przyjęcia.

Podstawowy problem należy jednak widzieć gdzie indziej- chodzi o to, jak rozpoznać, które objawienie jest prawdziwe a które fałszywe. Miarodajne i ostateczne pozostaje tutaj stanowisko Kościoła, które jednak często bywa ogłaszane dopiero wiele lat po skończeniu objawień. Podstawą dla tego stanowiska jest precyzyjna analiza treści objawienia z punktu widzenia etyki i dogmatyki Kościoła oraz ocena duchowych owoców, które ludziom przyniosło. Cel ten wymaga jednak, aby wierni mieli dostęp do informacji o trwającym objawieniu lub mogli w jego prawdziwość uwierzyć poprzez osobiste wizyty w miejscu objawienia.

Dopóki objawienia trwają, Kościół zachowuje ostrożne stanowisko, badając tylko, czy nie występują rozbieżności z jego nauką. Zgodnie z dekretem Świętej Kongregacji do Spraw Wiary z 29.12.1966, który odwoływał artykuły prawa kanonicznego nr 1399 (dotyczącego publikacji książek o objawieniach) i 2318 (o karalności osób łamiących prawa cenzury), wiernym nie zabrania się interesować objawieniami oraz czerpać z nich pozytywną inspirację, o ile nie zagraża to wierze i moralności.

Wystarczy jednak cień podejrzenia co do prawdziwości objawienia, aby Kościół zakazał oficjalnego szerzenia informacji na ten temat. Dopiero po dokładnym przebadaniu okoliczności może odwołać zakaz i ogłosić prawdziwość objawienia. Takie wydarzenia miały miejsce wielokrotnie; ostatnio w związku z objawieniami siostry Faustyny, która była ostatecznie ogłoszona błogosławioną (w roku 1993) i świętą (rok 2000).

Wiele objawień sprawia, zwłaszcza z początku, wrażenie, że ich zgodność z nauką Kościoła nie może być zakwestionowana, ponieważ zawierają podstawowe wezwania do modlitwy i nawrócenia. Doświadczony specjalista w tej dziedzinie zauważy jednak mniej lub bardziej wyraźne znaki charakteryzujące fałszywe objawienie. Zarazem wcale nie muszą to być wypowiedzi i informacje rażąco sprzeczne z nauką Kościoła, albo sensacyjne, katastroficzne przepowiednie, np. że 1 stycznia 1965r. bomba atomowa zniszczy Nowy York, lub że 3 maja 1970 spadnie do morza meteoryt, a wysoka fala zmiecie z powierzchni ziemi Włochy, Francję i Anglię...

Sensacyjne i rażące informacje wzbudzają nasze podejrzenia i niewielu ludzi poświęca im swoją uwagę, jednak większe trudności sprawiają objawienia pozornie prawdziwe, które na pierwszy rzut oka wydają się zgodne z nauczaniem Kościoła. Jeżeli ktoś uwierzy w ich autentyczność, pojawia się niebezpieczeństwo, że w czasach zamętu (takich jak nasze), może za ich pośrednictwem otrzymać błędne i fałszywe, choć na pierwszy rzut oka często niezwykle interesujące, informacje. W przekonaniu, że spełnia wielką apostolską misje zacznie je fanatycznie propagować, ale w rzeczywistości może uczynić wiele złego. Najpoważniejszą konsekwencją fałszywego objawienia jest to, że popycha niedoświadczone osoby do fanatyzmu, powoduje dezorientację i niepokój.

Właśnie dlatego Maryja Panna już w roku 1981 zwróciła w Medżiugorje uwagę na to, że po skończeniu tych objawień, wszystkie następne będą fałszywe.

W dalszej części przedstawimy przynajmniej niektóre charakterystyczne oznaki prawdziwych i fałszywych objawień, aby w ten sposób pomóc w prawidłowej orientacji w tej problematyce. Na samym początku musimy zaznaczyć, że również w fałszywych objawieniach wspomniane są powszechnie akceptowane prawdy, co najbardziej wprowadza w błąd niedoświadczonych, dając im mylne wrażenie o prawdziwości objawienia.

 

Klasyfikacja objawień 

Klasyfikacja objawień, proroctw i pokrewnych zjawisk jest trudna, ponieważ jak dotąd nie doczekały się one wystarczających badań naukowych. Szczególnie w dzisiejszych czasach, wbrew współczesnym odkryciom w dziedzinie psychologii, filozofii, teologii, biologii, fizyki i psychofizyki, problematyka z nimi związana odsuwana jest na bok. Z jednej strony prowadzi to do całkowitego odrzucenia tych zjawisk a nawet prób ich ośmieszania, a z drugiej strony do bezkrytycznej akceptacji. Obydwa krańcowe stanowiska są szkodliwe. Ocena objawień i proroctw wymaga w pierwszej kolejności przyjęcia poglądu, że mogą być one źródłem zarówno prawdziwych jak i fałszywych informacji. Zjawiska te są więc pozytywne (prawdziwe i użyteczne), albo fałszywe (przynajmniej częściowo nieprawdziwe i mylące).

Dla celów tego wykładu przyjmiemy następującą klasyfikację tych zjawisk:

1. Objawienia prawdziwe bezpośrednie (zmysłowe i pozazmysłowe)
2. Objawienia prawdziwe pośrednie (pierwotne i wtórne)
3. Objawienia fałszywe bezpośrednie (zmysłowe i pozazmysłowe)
4. Objawienia fałszywe pośrednie (pierwotne i wtórne)

 

1. Objawienia prawdziwe bezpośrednie

Istotą prawdziwych bezpośrednich objawień jest to, że Bóg, Maryja Panna lub anioł bezpośrednio przekazują „widzącemu” informacje. Treść informacji jest w całości prawdziwa i konkretna, a „widzący” przyjmuje ją biernie.

Charakterystycznym elementem jest to, że „widzący” doświadcza poruszającego, uszczęśliwiającego uczucia obecności Jezusa Chrystusa, Maryi Panny lub anioła.

„Widzący” doświadcza oddziaływania na zmysł słuchu, ewentualnie wzroku, dotyku i węchu.

Występowanie serii objawień jest najczęściej ograniczone w czasie. W La Sallette doszło do jednego objawienia. W Lourdes podczas pierwszego objawienia Maryja Panna poprosiła Bernardettę, aby przychodziła przez piętnaście dni. W Garabandal dochodziło do objawień przynajmniej raz dziennie. Dla trójki dziewcząt skończyły się one w roku 1962, dla Conchity w 1965.

W Medżiugorje objawienia miały miejsce codziennie, najczęściej o 17.40, a po przekazaniu „widzącemu” 10 tajemnicy już tylko raz na rok, poza tym dochodzi do objawień nadzwyczajnych. Mirjana od 1987 roku ma objawienia każdego drugiego dnia miesiąca.

„Widzący” znajduje się w stanie głębokiej ekstazy, podczas objawienia nie postrzega swojego otoczenia. Objawienia nie zależą od poziomu duchowego „widzącego”.

Moment, w którym objawienie się rozpoczyna i kończy nie jest zależny od „widzącego”. Przyjmuje on objawienie biernie i nie ma wpływ na jego długość i przebieg.

Prawdziwe bezpośrednie objawienie może być zmysłowe lub pozazmysłowe.

1.1 Objawienia prawdziwe zmysłowe

Podczas objawienia zmysłowego „widzący” ma wrażenie, że jego przebieg postrzega zmysłami; wydaje mu się więc, że widzi, dotyka i słyszy istotę rzeczywistą albo czuje rzeczywisty zapach.

Najprawdopodobniej można do tej kategorii zaliczyć następujące zjawiska: Mojżesz przed płonącym krzewem, Przemienienie Pańskie, objawienie w Lourdes, La Sallette, Fatimie, Garabandal oraz Medżiugorje (dla sześciu „widzących”).

1.2 Objawienia prawdziwe bezpośrednie pozazmysłowe

Przy objawieniu pozazmysłowym „widzący” doświadcza pozornej percepcji zmysłowej (wzrokowej, słuchowej, zapachowej, dotykowej), podobnie jak podczas snu. Ten rodzaj percepcji nazywamy również percepcją w sercu.

Jako przykład możemy podać objawienie Jezusa Miłosiernego siostrze Faustynie Kowalskiej albo objawienie w Medżiugorje dla Jeleny.

 

2. Objawienia prawdziwe pośrednie

Istotą objawień prawdziwych pośrednich jest fakt, że Bóg lub Maryja Panna przekazują nam wiadomości i odczucia za pośrednictwem aniołów czy też osób zmarłych.

Ważne jest to, aby „widzący” posiadał Boży dar postrzegania zjawisk nadprzyrodzonych, który się w pewnym momencie jego życia zaktywizuje. Dar ten może mieć różny zakres.

Charakterystyczną właściwością tego rodzaju objawień jest to, że „widzący” ma pozorne poczucie percepcji zmysłowej. Zazwyczaj może się porozumiewać ze źródłem objawienia. Istocie, która pośredniczy w objawieniu, przekazywane są informacje dotyczące aktualnej sytuacji i jej prawidłowego rozwoju. Przepowiednie nt. różnych procesów czy wydarzeń pojawiające się w treści objawienia mogą ulec zmianie poprzez świadome działanie wolnej woli „widzącego”. Przepowiednia ta nie ma więc absolutnej ważności.

Objawienia przeważnie nie są czasowo ograniczone i mogą trwać przez całe życie „widzącego”.

„Widzący” doświadcza stanu lekkiej ekstazy, reaguje na otoczenie. Wiele zależy od jego duchowego stanu- w przypadku jego pogorszenia dochodzi do fałszywego objawienia. Na przekazywanie informacji mają wpływ uprzedzenia i wychowanie „widzącego”.

„Widzący” często jest w stanie wpłynąć na moment rozpoczęcia objawienia.

Uwaga: Święta Katarzyna ze Sieny, z powodu silnej identyfikacji ze średniowiecznym dominikańskim przypuszczeniem, że Maryja Panna była również dotknięta grzechem pierworodnym, nie była w stanie podświadomie zaakceptować treści swojej wizji lub przekazać jej otoczeniu w oryginalnym kształcie. Ma to związek z przezwyciężeniem obawy o to, że treść wizji będzie niezgodna ze współcześnie rozpowszechnionymi poglądami, która to obawa wpłynie na percepcję „widzącego”.

Prawdziwe objawienie pośrednie może być pierwotne lub wtórne.

2.1. Objawienie pierwotne polega na przekazaniu informacji od źródła objawienia „widzącemu” za pośrednictwem istoty duchowej.

2.2. Przy objawieniu wtórnym informacja zostaje przekazana za pośrednictwem innego „widzącego” przeżywającego bezpośrednie lub pośrednie objawienie. Proces przekazywania informacji może prowadzić do większych czasowych przesunięć. Na przykład odkryto, że w ciągu kolejnych 40 lat miało miejsce około 50 objawień nawiązujących do objawień w Lourdes w roku 1858. Współcześnie znamy przykład słowackich Dechtic, gdzie rozpoczęły się objawienia wtórne w stosunku do objawień w Medżiugorje.

Uwaga: Jeśli otrzymujemy informacje pochodzące z objawienia wtórnego, a nie wiemy, czy jest ono prawdziwe, musimy te informacje przekazać innym, ofiarując je Bogu przez Jezusa Chrystusa, i pozwolić im dojrzeć. Potem, w przypadku fałszywości objawienia, nauczymy się na błędach, a być może o fałszywych elementach objawienia uda się nam zapomnieć.

Uwaga: Wynik objawień pośrednich jest w dużym stopniu zależny od momentalnego stanu duchowego „widzącego” oraz odbiorcy informacji. Pod wpływem duchowej lub cielesnej niedyspozycji „widzącego”, albo duchowej niedyspozycji odbiorcy, proces przekazywania informacji może prowadzić do zmiany charakteru objawienia na fałszywe pośrednie. Jednak nawet w przypadku dobrej dyspozycji obu, treść niekoniecznie musi być przekazana w całości, ze względu na to, że mogłaby doprowadzić odbiorcę do niepotrzebnego lub nawet szkodliwego zachowania.

 

3. Objawienia fałszywe bezpośrednie

Istotą fałszywego bezpośredniego objawienia jest działanie negatywnej siły, która może pochodzić wprost od złego ducha, lub też powstać pod wpływem narkotyków czy intoksykacji albo patologicznych stanów psychicznych, który to wpływ nie musi być zależny bezpośrednio od obecności złego ducha.

Przekazywane informacje i odczucia są przynajmniej częściowo nieprawdziwe.

Cechą charakterystyczną są odczucia postrzegane zmysłem wzroku, ewentualnie zmysłami słuchu, dotyku i węchu, którym towarzyszy nieprzyjemne wrażenia duchowe (wywołane np. przez jakąś istotę lub otoczenie). Objawienia mogą trwać nawet przez całe życie, np. pod wpływem uzależnienia od narkotyków lub patologicznego stanu psychicznego człowieka.

„Widzący” jest w stanie ekstazy i nie reaguje na bodźce zewnętrzne, postępuje biernie i nie ma wpływu na przebieg objawienia. Moment rozpoczęcia i ukończenia objawienia nie zależy od „widzącego” (wyjątkiem jest tu zjawisko powstałe po zażyciu narkotyku). Obecni mogą wpływać na „widzącego” np. poprzez modlitwę lub wodę święconą.

Fałszywe objawienie bezpośrednie dzielimy na zmysłowe i pozazmysłowe.

3.1. Podczas objawień zmysłowych „widzący” ma wrażenie, że postrzega zmysłami przebieg zjawiska. Towarzyszy temu nieprzyjemne uczucie.

3.2. W czasie pozazmysłowego objawienia „widzący” ma urojone wrażenie percepcji zmysłowej, podobne do uczuć, które ma człowiek śniący, nie uświadamia sobie w pełni, że jego odczucia są przynajmniej w części nieprawdziwe.

Przykłady: objawienia pod wpływem złego ducha, halucynacje, niektóre ataki epilepsji.

 

4. Objawienia fałszywe pośrednie

Istotą objawień fałszywych pośrednich jest fakt, że zły duch przekazuje informacje „widzącemu” za pośrednictwem niższych upadłych aniołów lub osób zmarłych. Przekazywanie informacji umożliwia to, iż „widzący” posiada Boży dar postrzegania zjawisk nadprzyrodzonych. Dar ten można rozwijać przy pomocy ćwiczeń (buddyzm, hinduizm).

Boży dar jest doskonały, jednak pod wpływem ludzi o różnej głębi życia duchowego, może dojść do nadużycia z powodu niedoskonałych decyzji i błędnego postępowania powodowanych wolną wolą „widzącego”. Jeżeli dojdzie do wielkich nadużyć, interweniuje Boża moc. Dobrowolne nadużycie Bożego daru ma zazwyczaj związek z nie przyjęciem Bożego Syna jako własnego Zbawiciela. Samowolne nadużycie polega na wielokrotnej odmowie ofiarowania tego daru Bogu za pośrednictwem Jezusa Chrystusa.

Cechą charakterystyczną dla tego typu objawień jest to, że „widzący” ma przynajmniej częściowe urojone wrażenie percepcji zmysłowej, a treść przekazywanych informacji jest co najmniej w części fałszywa. Objawienia nie są czasowo ograniczone i mogą trwać nawet przez całe życie. „Widzący” jest w stanie porozumiewać się ze źródłem, zadawać pytania.

„Widzący” znajduje się w lekkiej ekstazie, ale postrzega otoczenie. Niekiedy może wywierać wpływ na moment rozpoczęcia objawienia. Na treść objawienia oddziałują jego uprzedzenia, wcześniejsze wychowanie i stan duchowy.

Fałszywe objawienia pośrednie dzielimy na pierwotne i wtórne.

4.1. Przy objawieniu pierwotnym chodzi o bezpośrednie przeniesienie informacji do „widzącego”.

Przykład: Kaminek (Australia).

4.2. Podczas objawienia wtórnego dochodzi do przeniesienia informacji od „widzącego” przeżywającego objawienia pierwotne do następnego „widzącego”.